TAKLİT EDEREK KİMLİK KAZANMAK
Kişiliğin temellerinin atıldığı erken çocukluk döneminde çocuk anne ve babasına özenir, onları kendine idol seçer ve taklit etmeye başlar.
BOBO DENEYİ
Bilim insanı Albert Bandura ‘nın “Bobo Bebeği Deneyi” bu görüşü desteklemektedir. Deneyde çocukların yetişkinleri taklit etmekte ne kadar ileri gidecekleri öğrenilmek istendi.
Bandura, çocuklara büyük şişme bir palyaço alıp adını Bobo koydu. Çocuklara izletmek için Bobo’yla birkaç video çekti. Videolardan birinde bir yetişkin oyuncağa sarılıyor, onunla iyi vakit geçiriyordu diğerinde ise oyuncağı azarlıyor hatta lastik çekiçle vuruyordu.
Daha sonra çocukları üç gruba ayırdı. Birinci gruba şiddet içermeyen, ikinci gruba şiddet içeren videoyu izletti. Üçüncü gruba ise hiçbir şey göstermedi.
Çocuklar sırayla Bobo’nun olduğu odaya girdiler, oyuncak çekiç ve silahlar da odadaydı. Şiddet içeren videoyu izleyen çocuklar tereddüt etmeden oyuncağa zarar vermeye başladılar. Oyuncağı azarladılar, tekmelediler, tıpkı videoda gördükleri gibi çekiçle dövdüler. Diğer iki grup ise en küçük bir şiddet belirtisi göstermedi.
Deneyden de anlaşıldığı gibi çocuklar bazen düşünmeden taklit ederler. Bu yüzden kimi taklit ettiklerine çok dikkat edilmelidir.
Sizi tıpkı bir film gibi kayıt altına alan çocukları, sözlerinizle şekillendirmeye çalışmak yerine davranışlarınızla onlara örnek olmalısınız. Çünkü deneyden de anlaşıldığı üzere çocuklar yetişkinleri birebir taklit edebilirler. Yani çocuğa kazandırmaya çalıştığınız davranış ne kadar doğru ve iyi de olsa çocuk, ebeveynlerinden bu davranışı görmedikçe öğrenemez.
Ebeveynler ,
“Onu öyle yapma”, “Bu böyle olmaz”,”Şöyle davran”,” “Böyle ol” gibi cümleler kurarken çocukların aklında tek bir soru vardır;
“PEKİ AMA NEDEN?”
Çocuk anne ve babasından görmediği bir davranışın kendisinden beklenmesini anlayamaz. Çünkü çocuk henüz “Benim dediğimi yap, yaptığımı yapma!” sözünün mantığını kavrayacak yaşta değildir.
Çocuk psikiyatristi Haim Ginott’un da dediği gibi “Çocuklar yaş çimento gibidi , üzerlerine ne düşse iz bırakır.”
Diyeceğim o ki kişiliğin şekillenmesinde en önemli etken olan ailenin, bireyin hayatına etkisi anne karnındayken başlar ve ölene kadar devam eder. Çocuğun zihinsel, sosyal, fiziksel gelişimlerini etkileyen ve sosyal kimlik kazanma yolunda ilk adım olan çocukluk döneminde anne ve baba çok dikkatli ve özenli davranmalıdır.
Ayşenur SOYER
