Felsefe Çocuk İşi !
“Tüm çocuklar filozoftur. Ama çok azı öyle kalır.”
- -Brigitte Labbe
Anne neden uyuyoruz?
Baba bunun adı neden koltuk?
Bu soruları çocuklardan sıklıkla duyarız değil mi?
Çünkü çocuklar etrafını anlamak ister, her şeyi anlamlandırmak, kim olduklarını, sınırlarını, var oluşunun nedenlerini, oyunun kurallarını bilmek isterler ve aslında hep daha fazlasını….
Diyeceğim o ki çocuklar sürekli sorgulama halindedir yani çocuklar ile felsefe konuşmaktan daha doğal bir durum yoktur. Şaşırmak, sorgulamak, şeylerin nedenini sormak, belirenin var olma sebebini anlamaya çalışmak, olayların ve eylemlerimizi anlamlandırmak, çocukların dünyada en doğal biçimde yaptıkları şeylerdir.
“Felsefe konuşmak” ,“felsefeden konuşmak” değildir. Her zamanki aynı sözcüklerle ancak farklı şeylerden ve farklı açılardan konuşmaktır. Örneğin “Saat kaç?” demek ve ona cevap vermek yerine, felsefe konuşmak şu anlama gelir: “ Zaman nasıl geçer?/ Zaman geçmek için ne yapar?/ Onu neden ölçmek gerekir?/ Zamanda kendimizi bulmak için ne yaparız? Öyleyse zaman neden ibarettir?” İşte bahsi geçen bakış açısı değişikliği budur.
Çocuklar İçin Felsefe Neden Önemli?
Kendimizi ve yaşadığımız dünyayı tanımak için “bilgeliğe duyulan aşk” anlamına gelen felsefe merak duygusuyla başlar. Merak ise çocukluktan ortaya çıkar ve gelişir bu nedenle çocukların gelişimleri için felsefe oldukça önemlidir.
Peki “Çocuklar İçin Felsefe (P4C) Metodu Nedir?
Çocuklara, felsefe yapmayı öğreten “Çocuklar İçin Felsefe (P4C)”, çocukların duygusal, iletişimsel ve bilişsel becerilerinin gelişmesine katkı sağlayan bir öğretim metodudur.
Bu metodun temelleri, Columbia Üniversitesi’nde felsefe profesörü Matthew Lipman’ın, 60’larda Amerika’da zayıf bulduğu tartışma kültürünü geliştirmek istemesiyle atılmış. Lipman, felsefe eğitiminin sadece üniversitede değil, ilköğretim seviyesinden başlaması için çeşitli çalışmalar yürütmüş.
Eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerinin küçük yaşta kazanılabileceği inancıyla çocuklara felsefe yapmanın ‘araçlarının’ kazandırılması üzerine kafa yoran Lipman’ın geliştirdiği ‘Çocuklar için Felsefe’ pedagojisi bugün dünyada bir ‘hareket’olarak nitelendiriliyor.
Bir araştırmaya göre;
İngiltere’de 9 ve 10 yaşlarındaki öğrencilerle yapılan bir araştırmaya göre; felsefe dersinin çocukların diğer derslerdeki başarısını da olumlu yönde etkilediği bilimsel olarak kanıtlamıştır. Çocuklar felsefe ile iç içe olduğunda eleştirel düşünce alışkanlıkları da gelişir. Buna ek olarak felsefe eğitimi alan çocuklar, ezber ile bir şeyler öğrenmeye çalışmak yerine sorgulamayı, tartışmayı öğrenir ve mekanik bir birey olmaktan kurtulur.
Çocuklar İçin 5 Felsefe Kitabı Önerisi!
Carl ve Yaşamın Anlamı / Deborah Freedman
Nokta / Peter H. Reynolds
Mavi Tavuk / Deborah Freedman
Hiç Bitmeyen Şey / Helen Docherty & Alı Pye
- Sürü / Margarita del Mazo – Guridi
İrem Polat
