Hayal gücü, karşımıza yakın anlamları olan imajinasyon veya imgelem olarak çıkmaktadır. Kelime anlamı olarak birinin zihninin içinde kendiliğinden görüntüler üretebilme yetisi ya da zihinsel görüntüler oluşturabilme olarak tanımlayabiliriz. Burada özellikle “imajinasyon” kelimesine vurgu yapmak istiyorum. Türk Dil Kurumu’na göre “İmgelem (hayal dünyası)” anlamında olan bu kavramı Uzman Psikolog Nilüfer Şişman bir makalesinde “Beş duyumuz tarafından algılanmayan, hissel imajlar ve görüntülerdir” şeklinde tanımlamıştır. Yani aslında hayal gücünün birbirinden farklı versiyonlarıdır. Nilüfer Şişman makalesinde ayrıca, insanın hayal gücünü kullanarak düşünmesi, düşündüklerini betimleyerek canlandırması ve yeni imajlar meydana getirmesi olarak olarak ifade etmiştir.
Araştırmalar, imajinasyonun her insanda var olan bir özellik olup doğuştan getirdiğini aktarmaktadır. İmajinasyon, zihinde bir şeyi tasarlarken ona biçim verme olarak düşünülebilir. Bizler tasarladığımız bu düşünceyi içsel enerjimizle şekillendiririz. Ruh bu şekillendirmeyi kişinin hayal dünyasının yardımı ile yapar. Buna resim yapmak, şiir yazmak gibi örnekler verilebilir.
Uzman Psikolog Nilüfer Şişman’ın belirlediği “İmajinasyon Teknikleri” şu şekildedir:
-Gevşeme
Fiziksel hareketlerle yapılan bu egzersizler kişinin gevşemesini sağlar. Güzel bir odada güzel bir koku eşliğinde, istenen objelerin bulunduğu ortamlar ve ışıklarla birlikte, o anda amaçlanan konu ya da problemin çözümü için kişinin imgeleme yeteneği devreye girer.
-Doğru Nefes Alıp Vermek
Gevşemenin bir diğer yöntemi olan doğru nefes alışverişi, doğru düşünmeyi ve zihinsel farkındalığı sağlar. Dolayısı ile hedef olan konu ile ilgili imgelemeler daha sağlıklı gerçekleşir.
-Pozitif Düşünme Gücü ve Olumsuz Düşünceyi Yakalama
Olaylar ve problemler hakkında pozitif düşünme sağlayarak ve olumsuz düşünceyi olumlu düşünceyle değiştirerek imgeleme kullanılır ve baş etme mekanizmaları geliştirilir.
-Dinlere Göre Yapılan İbadetler
Farklı dinlerde farklı yollarla yapılan birçok ibadet imajinasyon yeteneğini arttırmaktadır. Örneğin namaz kılmak, günah çıkartmak, yoga.
-NLP
Kişisel gelişimi kuvvetlendirmesi ve farkındalık kazandırması açısından imgelemeyi arttırır.
-Spor Dalları
Birçok spor dalıyla bedensel ve zihinsel sağlığın desteklenerek imajinasyon yeteneğinin artırılması geliştirilir. Örneğin pilates.
-Psikolojik Terapiler
Psikolojik terapilerde imajinasyon yöntemi kullanılmaktadır. Bu sayede kişi stresle baş etmeyi öğrenecektir. Örneğin psikodrama, emotional flooding(taşırma), hipnoterapi.
Bu teknikler çoğaltılabilir doğru ve önemli olan kişiyi besleyen şeyleri bularak doğru imajinasyon kurmasını sağlamaktır.
İmajinasyon terimini de içinde barındıran hayal gücü ile ilgili Alman teorik fizikçi ve bilim insanı Albert Einstein, “Hayal gücü bilgiden daha önemlidir. Çünkü bilgi sınırlıyken hayal gücü tüm dünyayı sarmalar” diyerek aslında bize işin özünü yıllar öncesinden özetlemiştir. Karşılaştığımız ve karşılaşmadığımız birçok mesleğin, teknolojinin, girişimin, çeşitli ürünlerin ortaya çıkmasının temelini oluşturan hayal gücü, bazı insanlarda bu derece gelişmişken bazı insanlarda gelişmemesinin sizce bir sebebi var mıdır? Görünen o ki hayal gücü gelişmiş insanlar; merak eder, soru sorar, bir konuya yoğunlaşabilir, hızlı öğrenebilir, güçlü gözlem yapabilir, akıl yürütebilir, problem çözebilir, yaratıcıdır, kitap okumaya düşkündür.
Her birey doğumundan itibaren sınırsız hayal gücüyle doğar. Özellikle çocukken sınırsız olan hayal gücümüzü yıllar geçtikçe kaybettiğimizin farkına varamıyoruz. Bunu zamanla kendimizden uzaklaştıkça bu gücümüzün zayıfladığını fark edince anlıyoruz. Şöyle bir söz vardır: “Hayalleri olmayan bir insan mutsuzdur.”. Belki de denildiği gibi mutsuz oluyoruz. Çünkü uğruna zaferler kazanacak bir hayalimiz, hedefimiz olmuyor. Peki hayal gücümüzü geri kazanmak, onu geliştirmek mümkün müdür? Bu soruya “Evet” diyoruz.
Hayal Gücümüzü Nasıl Geliştiririz?
Hayal gücü geliştirme yolları şunlardır:
- Sağlıklı bir beyin yapısı için çok uyku değil düzenli uyku uyumak
- Stresten uzak durma ve stresle baş etmeyi öğrenmektir.
- Çok değil haftada üç gün spor yapmak, yürümeyi
- Zihinsel faaliyetler yapmak (Ezber yapmak, dil öğrenmek vb.)
- Kağıt kalem alıp notlar tutmak
- Farklı fikirlere sahip, değişik dünya görüşlerini benimsemiş insanlarla konuşmak veya onların kitaplarını okumak
- Zeka oyunlarını oynamak
…
Aslında bu maddelere muhakkak önerecekleriniz olacaktır. Unutmayalım ki kendimizi ne kadar geliştirir ne kadar çok farklı alanlara çevirirsek düşünce gücümüzü yani hayal dünyamızı da o kadar fazla geliştirmiş olacağız.
Son olarak yetişkin bireyler olarak kendimize, eğitimciysek öğrencilerimize veya ebeveyn olarak da çocuklarımıza naçizane önerebileceğim en önemli şey şudur:
“Düşüncelerimizi serbest bırakarak onların istedikleri yöne özgürce uçmasına izin verelim.”
Sevgiyle kalın.
Arzu EREN
