LGS, Liselere Geçiş Sistemi ifadesinin kısaltılmış halidir. LGS, 2018 yılından itibaren uygulanmaya başlanmıştır. Son yıllarda uygulanan OKS, TEOG ve SBS’den farkı ise seçme sınavı olmasıdır. Sınava giren öğrencilerin %10’u sınavla alan liselere yerleşmektedir. Bu da LGS’yi bir seçme sınavı haline getirmektedir.
90 soruluk bir sınav olan LGS, iki oturum şeklinde yapılmaktadır. Birinci oturumunda bulunan sözel bölümde öğrencilere toplamda 50 soru sorulur, sınav süresi ise 75 dakikadır. İkinci oturumunda yer alan sayısal bölümde ise öğrencilere toplamda 40 soru sorulur ve sınav süresi 80 dakikadır. Soru dağılımları ise şu şekildedir;
LGS’de iki tip yerleştirme vardır: Birincisi sınava girip sınavdan aldığı puan ile sınavla alan liselere yerleştirme, ikincisi ise adrese göre evine yakın olan liseye yerleştirme, yani sınavsız yerleştirmedir.
Şimdi dersler hakkında kısa bir değerlendirme yapalım. TÜRKÇE; sorular daha çok sözel mantık ve akıl yürütme ağırlıklı. Öğrencinin verilen bilgilerden hareketle bir çıkarım yapması isteniyor. Yapılan son sınavlarda 4 adet dil bilgisi sorusu sorulduğunu söylememizde fayda var. T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK; metinden hareketle çıkarımda bulunma ve yorumlama becerilerini ölçen ve harita okuma becerisini ölçmeye yönelik sorular sorulmaktadır. DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ; öğrencinin bilgisini, okuduğunu anlamayı, anladıktan sonra ise kelime ve kavram bilgisi ile yorumlama yetkinliğinin üst düzeyde olmasını gerektiren sorular içerir. YABANCI DİL; tablo-poster okuma, diyalog ve günlük yaşamla ilişkili metinler yer almaktadır. Sorular, okuduğunu anlamanın yanı sıra eleştirel düşünme ve bağlantı kurarak ilişkilendirme becerilerini ölçmeye yöneliktir. FEN BİLİMLERİ; görsellerle desteklenen üst düzey düşünme becerisini ölçen sorular, öğrencilerin deneysel verileri yorumlama, model ve şema üzerinden çıkarım yapma ve verilen bilgileri kullanarak sonuca ulaşma becerilerini kullanmalarını gerektirmektedir. MATEMATİK; sorularda öğrencinin yorum becerisinden bağımsız olarak yalnızca işlem yaparak çözebileceği soru tarzlarına yer verilmediği, soruların tarz olarak daha çok PISA sorularına benzerlik gösterdiği ve görseller yardımıyla zenginleştirilerek öğrenciye yalın bir şekilde sunulduğu görülmektedir.
LGS’yi önceki sınavlardan ayıran en büyük fark; okuduğunu anlama ve yorumlamanın öneminin artmasıdır. Bu özelliğinden dolayı bize PISA sorularını anımsatan sorular sormaktadır. Bu da en son yapılan PISA sınavı sonuçlarına etki etmiştir. Ülkemiz Türkçede 10, Matematikte 8 ve Fen kısmında ise 15 basamak yükseliş göstermiştir.
Son olarak bu sınavın kötü çocuğu olan matematiği biraz daha detaylı değerlendirelim.
Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi önceki sınav sistemlerine kıyasla LGS’de Matematik testinde kelime sayısı ile görsel sayısı büyük bir artış göstermiştir. Bu da kitap okuma alışkanlığının önemini artırıyor. Sorulan sorular uzun ve bolca kelime ile görsel içermektedir. Okuduğunu anlamayan biri verilen bilgileri matematik diline çeviremeyecek, bu da soruyu yanlış cevaplamaya ya da boş bırakmaya yol açacaktır. Zaten öğrenciler de okuduklarını yorumlayamadıkları için matematik sorularını cevaplayamamaktadırlar. Bu da istatistiklere yansımakta ve matematiği sıralamayı etkileyen önemli bir ders haline getirmektedir.
NOT: Hepimizin bildiği gibi bir pandemi döneminden geçiyoruz ve bu pandemi hayatımızdaki birçok alışkanlığı değiştirdi. ‘’Peki, bunun sınavla ne ilgisi var?’’ diyebilirsiniz. Öğrenciler LGS’ye maske takarak girecekler. Sokakta dolaşırken bile maskeden dolayı nefes almakta zorlanıyor ve hemen maskeyi çıkarmak istiyoruz. Sınava girecek öğrenciler ise 155 dakikalık sınav boyunca maske ile soruları çözmek zorunda kalacak. Evet, bu durum öğrenciler adına işleri zorlaştıracak; ama bu zorlu dönemin beraberinde getirmiş olduğu bu dezavantajlarla başa çıkmayı öğrenmemiz gerekiyor. Bu yüzden öğrencilere önerim maske ile soru çözmeye alışmalarıdır. En azından haftada 2-3 denemeyi maske ile çözerek böyle bir alışkanlık edinmeniz şu olağanüstü dönemde atacağınız en doğru adımlardan biri olacaktır.
Yazan: Ümit Sözer
Bambu Eğitim Arge Ekibi Koordinatörü
